12 Mart 2020 itibariyle, SARS-CoV-2, 2019 sonunda keşfinden bu yana dünya çapında 127.750 kişiye bulaştı. Bu 127.750 hastadan 4.717 kişi öldü. 3 Şubat 2020’de bildirilen 20.000 vakadan SARS-CoV-2 sadece bir ayda beş kattan fazla arttı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 20 Şubat 2020 itibariyle 55.924 onaylı laboratuvar vakasına dayanarak, COVID-19’un tipik belirti ve semptomları arasında ateş (% 87.9), kuru öksürük (% 67.7), yorgunluk (% 38.1), balgam üretimi (% 33.4), nefes darlığı (% 18.6), boğaz ağrısı (% 13.9), baş ağrısı (% 13.6), kas ağrısı veya eklem ağrısı (% 14.8), titreme (% 11.4), bulantı veya kusma (% 5.0), burun tıkanıklığı (% 4.8), ishal (% 3.7) ve kanlı balgam (% 0.9) bulunuyor.
Koronavirüs tedavisi neden zordur?
Tedavide sorun, genetik mutasyonların, zaten kontrolü zor olan viral hücresel giriş ve çoğalmayı hedeflemeyi daha da zor hale getirmesidir. SARS-CoV başak (spike) proteininin reseptör bağlanma domeni (RBD), viral giriş ve nötralizasyonun antiviraller ve aşılar tarafından hedeflendiği yerdir. Bilim adamları, RBD’deki doğal mutasyonların virüsü protein bazlı SARS-CoV aşılarına karşı dirençli hale getirdiğini gösterebildiler. Mutasyonlar geliştikçe, bir yandan RBD’lerde amino asit değişiklikleri, bağlanma ve konakçı hücrelere giriş seviyesini azalttı, ancak aynı zamanda koronavirüsü başak proteinlerini hedefleyen tedavilere son derece dirençli hale getirdi.
Bu nedenle hedefe yönelik nokta tedaviler yerine bağışıklık sisteminin destekleneceği tedaviler daha ön planda tutulmaya başladı. Bazı enfekte hastaların çok hafif veya hiç semptom göstermemesi, insan vücudunun halihazırda elindeki silahlarla COVID-19’a karşı kendi etkili savunmaya sahip olabileceğini desteklemektedir.
Daha önceki yazımızda C vitamininin hastalık şiddetini azaltmada ne kadar önemli bir yeri olduğunu akademik literatürle birlikte anlatmış ve Çin deki bilim insanlarının Halen devam edilen çalışmada koronavirus ile mücadelede damar yoluyla günlük 24 gram C vitamini uyguladıklarını da paylaşmıştık.
Nitrik Oksit’in rolü nedir?
Bilinen en küçük biyoaktif moleküllerden biri olan olan nitrik oksit (NO) aslında SARS-CoV koronavirüsüne karşı son derece etkili bir antiviraldir. Vücudumuzda immünolojik bir filtre gibi görev yapan akciğer ve karaciğer gibi kan akımının fazla olduğu organlarda NO’e bağımlı non-spesifik bağışıklıkta önemli yeri vardır. Sitokinlerce aktif hele getirilen makrofajlar tümör hücreleri, bakteri, mantar, helmint ve virusları öldürmek için NO kullanır. Vücutta depolanmadığı için sürekli sentezlenmek zorundadır. NO’in vücutta iki farklı önemli görevi vardır. Biri, küçük damarlarda genişlemeyi sağlayarak tansiyonun dengelenmesi, diğeri de bağışıklık sistemi hücrelerinin mikropları öldürmesinde rol oynamasıdır.
2 Mart 2020’de Çin Xijing Hastanesi, “COVID-19’da Şiddetli Akut Solunum Sendromu için Nitrik Oksit Gazı Solunması” başlıklı klinik çalışmaya Massachusetts Genel Hastanesi de sponsor oldu. Bu randomize klinik çalışma COVID-19’un ilerlemesini önlemek için nitrik oksit kullanmayı amaçlamaktadır. Peki bu çalışma öncesinde koronavirüs için NO hiç kullanıldı mı?
2004’teki SARS salgını sırasında, koronavirüs ile enfekte hastalarda nitrik oksit kullanımı, beklendiği gibi pulmoner hipertansiyonu tersine çevirebildi, şiddetli hipoksiyi iyileştirdi ve SARS-CoV ile enfekte olmuş kontrol hastalarına kıyasla ventilasyon desteğinin süresini azalttı.
Nitrik okside maruz kalan hücrelerin, viral replikasyonun inhibisyonunu ve viral sitopatik etkilerin %50’ye kadar azaldığını gösterilmiştir. 2005 yılında Åkerström ve ark. endojen nitrik oksit üretiminin SARS-CoV viral replikasyon sürecini de durdurabildiğini göstermiştir. Åkerström ekibi tarafından iNOS indüksiyonu ile elde edilen sonuçlarda SARS-CoV viral replikasyon oranında belirgin bir (%82) azalma olmuştur.
Bağışıklık sistemindeki bu örnekler sürpriz değildir çünkü indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS), sadece T-hücreleri, makrofajlar, nötrofiller, monositler ve endotel hücreleri gibi aktif hücrelerde eksprese edilen üç nitrik oksit üreten enzimden biridir. Oksidatif stres, hipoksi ve nitrik oksit düzensizliği, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, solunum yolu hastalıkları ve özellikle kanser patolojisinde önemli rol oynamaktadır. Acaba nitrik oksitteki yetersizlik, bu hastalıklara sahip olan bireylerin koronavirüsten ölümlerinin daha fazla olmasına neden olabilir mi?
NO sentezlenmesi redox sistemine direkt bağlantılı olduğu için bu dengenin sağlanması önemlidir. Nasıl mı?
NO, Redox sistemi ve C vitamini
İnsan vücudunda üç nitrik oksit sentaz enzimi (nNOS, eNOS ve iNOS) kullanılarak L-argininini L-sitrulin nitrik okside dönüştürür. Ancak bu dönüşüm sırasında üç nitrik oksit sentazın hepsi tetrahidrobiotiperin (BH4) olarak bilinen bir kofaktör gerektirir. Vücutta nitrik oksit üretimi sırasında, BH4 oranı sınırlayıcı adımdır. BH4 uygun redoks durumunda olmadan, nitrik oksit üretilemez. BH4 serbest radikal olan BH3 e dönüşür ve bunun tekrar BH4 e yükseltgenmesi gereklidir. C vitamini, vücut tarafından BH3 serbest radikalini BH4’e etkili bir şekilde azaltabilen tek moleküldür. Bilim, tiyoller gibi diğer antioksidanların bu indirgeme gereksiniminde tamamen ETKİLİ olduğunu göstermiştir. NO ve C vitamini birlikte kullanımı bağışıklık sisteminin düzenli çalışabilmesi için elzemdir.
Nitrik Oksit üretimini nasıl arttırabiliriz?
Yeşil yapraklı sebzelerin bol tüketilmesi, kırmızı pancar, kişniş ve fesleğen, bitter çikolata tüketilmesi nitrik oksit düzeylerinin artışında yardımcıdır. C vitamininin varlığı ise oksidasyon/ redüksiyon dengesinin sağlanarak daha uzun süreli etkinin korunmasına yardımcı olur. Yüksek yoğunluklu egzersizler de NO artışını uyarır.
Morinda citrifolia (Noni meyvesi) gibi bitkilerde bulunan nitrat olarak bilinen maddelerden etkin bir şekilde üretilebilir. Kyani Nitro FX, noni meyve ekstresi içeren doğal bir destek ürünüdür. Mideye alınan Noni ekstresi mide asidi ile reaksiyona geçerek nitrik oksit oluşumu sağlanır. Böylelikle vücudun doğal yollardan nitrik oksit üretmesi desteklenmiş olur. Nitro Fx ürününe ulaşımının zor olması nedeniyle kaynak belirtiyoruz; detox.kyani.com adresinden besin takviyeleri menüsünü kullanarak satın alabilirsiniz.
